Beogradski Česi su još 1869. godine osnovali društvo „Češka beseda“ koja se 1885. godine transformisala u češko zabavno društvo „Lumir“. Pod tim nazivom društvo je radilo do 1920. godine, kada menja naziv u „Čehoslovačko udruženje“. Među najpoznatijim aktivnostima društva je pozorišna aktivnost - od 1883. god. kada je u prostorijama Bajlonijeve pivnice izvedena prva improvizovana predstava, pa sve do 1914. god. U ovom periodu Česi su izveli 113 kompletnih ili delova predstava, od čega je dvanaest delova izvedeno dva, a tri komada tri puta. U planu su bile još dve predstave koje, na žalost, nisu realizovane. Iako se najčešće radilo o veselim igrama i farsama, bili su izvođeni i komadi ozbiljnijeg karaktera poput Tilovih dela  „Jan Žiška iz Trocnova“ i „Marijanka, majka puka“; „Jan Hus“ Matije Bana; dela Ladislava Stroupežnjickog, Jana Nerude, Gustava Flegera Moravskog i mnogih drugih. Ono što je izvođenja u Beogradu izdvajalo i činilo jedinstvenim u odnosu na amaterske aktivnosti čeških društava u svetu (Beču, Parizu, Čikagu...), jeste to što su ova izvođenja bila namenjena, ne samo Česima, već i većinskom srpskom stanovništvu, iako se sve isključivo igralo na češkom jeziku.

Skoro svi izloženi dokumenti, biće prikazani javnosti po prvi put, kao na primer dozvola prvom češkom glumcu u Beogradu, Karelu Slaviku iz 1843. godine, osnivački akt Češke besede iz 1869, fotografije iz porodičnog albuma Franjtišeka Nekvasila, preduzetnika, po čijem hotelu Slavija je nazvan jedan od glavnih trgova Beograda, planovi beogradskih pivnica u kojima je „Lumir“ imao sedište, ilustracija pozorišne zavese iz 1886. godine, knjige iz privatne biblioteke F. Nekvasila i češkog zabavnog društva „Lumir“, nepoznate fotografije članova „Lumira“ i mnogi drugi. Srž izložbe čini preko 60 pozivnica i pozorišnih  plakata koji su za ovu priliku prikupljeni iz  čeških i srpskih arhiva, biblioteka i muzeja, među kojima dominiraju dokumenti obezbeđeni od strane četiri institucije suorganizatora izložbe: Muzej češke književnosti u Pragu, Naprstek muzej afričke, azijske i američke kulture, Istorijski arhiv grada Beograda i Muzej grada Beograda.

Izložba, koju je pripremio g-din Jaromir Linda, profesor Filološkog fakulteta u Beogradu na smeru slavistike, održava se pod pokroviteljstvom Ambasade Republike Češke u Srbiji. Svečano otvaranje, uz učešće g-dina Jiržija Kiriana, zamenika ambasadora Republike Češke u Beogradu, biće održano 15. aprila 2013. god. s početkom u 18:00 časova. U muzičkom delu programa nastupiće hor Slavistike pod vođstvom Mine Đurić  koji će između ostalog izvesti pesmu Komenskog „Sudija celog sveta“ i husitsku pesmu „Ko su božiji ratnici“

Jaromir Linda

Plakat za pozorišnu predstavu Žiška iz Trocnova, J. K. Tila, koju su beogradski amateri igrali 27.9. (15.9.) 1885. u gostionici Ruska kruna

Muzej narodne književnosti u Pragu,album Jozefa Zdenjeka Raušara- Pozorišne predstave I

Plakat za drugu reprizu narodne opere „Don Cezar i lepa Majonela“ ili „Požar u San Bartolu“ Franjtiška Alojze Hori, izvedena u gostionici Slavija 28.12.(16.12.)1890.

Naprstek muzej afričke, azijske i američke kulture u Pragu, arhiv dijaspore, sign. Ar. K 1-84-IX/1-20