Češka kompanija Dekonta a.s. obilježava ukupno 10 godina uspješnog djelovanja u Bosni i Hercegovini. Kompanija na domaćem tržištu uvodi vlastite tehnologije bioremedijacije tla, mulja i građevinskog otpada kontaminiranog naftnim derivatima i sirovom naftom. „Naš prvi veliki projekat započeo je 2014. godine, kada smo nakon dvije godine dobili potrebnu dozvolu za bioremedijacioni centar u Lukavcu kod grada Tuzle. Ovo je koinvesticija Dekonta a.s. i lokalnog partnera Kemeko BiH. U martu 2018. godine otvoren je bioremediacioni centar, a krajem 2019. godine primljena je prva količina kontaminiranog tla na tretman“, kaže aktuelna direktorica u Sarajevu gospođa Maja Čolović Daul.

Bioremedijacija je ekonomski i ekološki prihvatljiva metoda kontrolisanog upravljanja otpadom koja smanjuje nivo zagađivača u tlu ili otpadu na prihvatljiv nivo. Svrha rada centra je smanjenje pritiska na životnu sredinu i rješavanje problema kontaminiranog tla u Bosni i Hercegovini. Ovakav centar je prvi te vrste u zemlji i nastao je kao rezultat ideje da se posebno smanje pritisci na životnu sredinu tretiranjem zemljišta na ekološki prihvatljiv način i ponovnim korištenjem očišćenog zemljišta. “U centru je do sada prerađeno oko 1.500 tona kontaminiranog zemljišta i mulja, uglavnom iz pilot projekata, jer u zemlji nije realizovan niti jedan projekat sanacije cijele lokacije. Proces bioremedijacije opasnog otpada je tri puta jeftiniji u odnosu na njegov izvoz“, objašnjava Maja Čolović Daul.

Uštede ostvarene jednim takvim projektom bioremedijacije opasnog otpada u odnosu na klasični izvoz opasnog otpada iz Bosne i Hercegovine u Evropsku uniju su znatne. Namjera kompanije je da otvaranje centra podstakne zakonodavnu i izvršnu vlast da prošire zakonsku regulativu koja se odnosi na zaštitu tla.

Pored tradicionalne trgovine, kompanija Dekonta a.s. takođe je aktivna u oblasti razvojne saradnje. Kompanija je uključena u projekat Češke razvojne agencije pod nazivom Umjetne močvare poboljšavaju uslove života u ruralnim područjima zemalja u razvoju. Projekat se zasniva na sistemu postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda koji koristi prirodne procese samočišćenja koji se mogu posmatrati u prirodi u močvarnim ekosistemima.

Nakon osnivanja Centra, Dekonta je intenzivirala rad na razvojnim projektima sa ciljem čišćenja mulja iz postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda, koji predstavljaju ozbiljan problem u zemlji. Dekonta a.s. je dokazala svoju stručnost, kvalitet i češku preciznost. također implementacijom razvojnih projekata koje podržava ne samo Vlada Republike Češke, već i drugi važni donatori u zemlji, kao što su Svjetska banka, EBRD, Sida, GIZ, UNDP i lokalni Federalni fond za zaštitu okoliša. „U proteklih deset godina realizovali smo preko 30 projekata sa lokalnim i eksternim saradnicima, uglavnom fokusirajući se na procjenu uticaja i rizika infrastrukturnih projekata i upravljanje opasnim otpadom. Trudimo se da učestvujemo u istraživanju i razvoju upravljanja otpadom i inoviramo nove tehnologije“, objašnjava Maja Čolović Daul.

Dugoročno gledano, Dekonta a.s. aktivno se bavi inovacijama i implementacijom močvarnih sistema za tretman otpadnih voda za male opštine ili pojedinačne objekte. Traži pogodne lokacije u ruralnim područjima Evrope i šire, nudeći jednostavno, jeftino i inovativno rješenje za urgentni problem ispuštanja otpadnih voda u okoliš bez prethodnog tretmana. „Rezultat ovog napora bio je završetak i puštanje u rad oglednog primjera izgrađene umjetne močvare u Goraždu, u mjesnoj zajednici Bogušići 2019. godine uz podršku Programa partnerstva za razvoj privatnog sektora Češke razvojne agencije. „Isto kao u Republici Češkoj, uvođenje novih sistema nije jednostavno, ali ga naša kompanija vidi kao jedno od najkorisnijih rješenja zasnovanih na prirodnim procesima“, ističe Maja Čolović Daul. Trenutna  direktorica budućnost kompanije u Bosni i Hercegovini vidi u primjeni prirodnih sistema i klimatizacije, posebno u prehrambenoj industriji. O uspjehu češke kompanije na bosanskohercegovačkom tržištu svjedoči i nagrada UNDP-a u Bosni i Hercegovini. UNDP je uručio nagradu Dekonti BiH u septembru 2022. godine, za ispunjenje ciljeva održivog razvoja UN i doprinos inovativnim rješenjima i pristupu. Istovremeno, kompanija je prepoznata u Bosni i Hercegovini po tome što inspiriše druge u stvaranju kvalitetnih radnih mjesta i zadržavanju talenata u zemlji.

O kompaniji

Dekonta, a.s. je međunarodni pružatelj usluga i tehnologija za zaštitu okoliša sa uredima širom Evrope, jugoistočne Evrope i partnerstvima u Aziji i Africi. Od 1992. godine pružaju rješenja po mjeri za ekološke izazove i probleme različitih industrija, međunarodnih i nacionalnih organizacija. Ova češka kompanija oslanja se na jedan od najaktivnijih odjela za istraživanje i razvoj (R&D) u Republici Češkoj. Svake godine učestvuje u nekoliko istraživačkih projekata u saradnji sa češkim univerzitetima, međunarodnim kompanijama i institucijama koje se bave istraživanjem i razvojem. Direktorica Dekonta BH je gospođa Maja Čolović Daul, iskusna stručnjakinja za zaštitu okoliša i upravljanje otpadom koja je učestvovala u mnogim nacionalnim projektima i inicijativama za unapređenje kvaliteta životne sredine. Njena stručnost u ovoj oblasti pomogla je Dekonti BH da postavi put ka liderstvu u održivom upravljanju otpadom i zaštiti okoliša u Bosni i Hercegovini.

Ines Terza, Aleš Ottmár, Ambasada ČR u Bosni i Hercegovini